Zasada reprezentacji

Moi Czytelnicy pewnie myślą sobie po przeczytaniu tytułu, że skończyliśmy z Konstytucją i zaczniemy inny temat. Muszę Was jednak rozczarować - dalej drążymy naszą ustawę zasadniczą (póki jest - 😁 dobra, wiem, że mało śmieszne 😏). I może niektórzy z Was się domyślają, a Ci, którzy śledzą moje posty wiedzą, że będzie nie o czym innym jak o Rozdziale IV Konstytucji RP składającym się z dwóch wyrazów (najbardziej popularnych w programach informacyjnych) oraz spójnika: Sejm i Senat.

Tak, dziś bierzemy pod lupę temat emocjonujący. Zaraz się przekonacie jak bardzo 😹.

Zasada reprezentacji

Post zatytułowałam: zasada reprezentacji. Dlaczegóż to? Zasada ta wydaje się mi uroczym wstępem do rozważań 😉. Pamiętacie post o suwerenie? Wspominałam tam o tym, że suweren sprawuje swą władzę poprzez instytucje demokracji pośredniej. Zasada reprezentacji odnosi się do tej kwestii - zgodnie z tą zasadą wspólnota narodowa jest uważana za wspólnotę duchową (czaicie, naród ma duszę wg tej zasady 😇), postrzeganą pośrednio, charakteryzującą się społeczną jednością. Wola nieobecnego jako całości narodu (ulatującego jak dusza 🙏) zostaje ucieleśniona (naród ma jednak ciało, nie tylko duszę!) jako jedność przez społeczny substrat, czyli wybrany parlament (słuchajcie to lepsze niż baśnie braci Grimm; tegośmy się musieli na studiach uczyć... 😜).

Skoro ciałem duszy jest parlament, poświęćmy temu ciału chwilę uwagi. Wszak zanim dojdziemy do duszy, pierwsze wrażenie  wywiera w relacjach ciało. Stanowi to dla mnie niezbity dowód na to, że nie powinno się oceniać książki po okładce 😸. Rozdział IV to temat rzeka, dlatego jak zwykle zatrzymamy się na wybranych subiektywnie przeze mnie elementach (nie wchodzicie w interakcje, więc sama wybieram, co jest ważne, a co! 😉).

Wybory i kadencja

Podstawy: Sejm składa się z 460 posłów, Senat ze 100 senatorów, w sumie sam parlament to 560 głów do wykarmienia przez uciemiężonego jednym z obowiązków konstytucyjnych suwerena 🙀. Najważniejsze co musimy wiedzieć o wyborach do Sejmu, to że są to wybory pięcioprzymiotnikowe. Co to znaczy? Nic innego jak to, że wybory te są powszechne, równe, bezpośrednie, proporcjonalne i tajne. Wybory do Senatu są mniej przymiotnikowe wg Konstytucji - charakteryzuje je powszechność, bezpośredniość i tajność.

Zarówno Sejm jak i Senat wybieramy na czteroletnią kadencję. Wybory do Sejmu i Senatu zarządza Prezydent RP w ściśle określonym przez Konstytucję terminie (jakim? a zajrzyjcie choć raz, patrioci do Konstytucji, podpowiadam - art. 98 😼).

Drodzy Czytelnicy, obywatele polscy, jeśli ktoś z Was ma ukończone 21 lat, albo ukończy ten wiek najpóźniej w dniu wyborów - niechaj się zgłasza na posła wszak może, jeśli chce być senatorem musi poczekać do okrągłej 30. Poza tym żyć musi do tego czasu w miarę prawilnie, by nie utracić praw publicznych 😉. Możliwość kandydowania w wyborach, jak zapewne wiecie, zwie się - bierne prawo wyborcze (oczekujesz biernie wydrukowanym nazwiskiem na liście, aż Iksińska zejdzie z kanapy przed telewizorem i postawi krzyżyk przy Tobie, który wcale nie oznacza końca żywota, a być może wycieczkę na Malediwy 😎).

Ważność wyborów do Sejmu i Senatu stwierdza Sąd Najwyższy, a wyborcy mogą zgłaszać protesty co do ważności wyborów na zasadach określonych szczegółowo w przepisach pozakonstytucyjnych.

Posłowie i senatorowie

Ludki od 21 roku życia wzwyż. Mężczyźni i kobiety. Parytety (tak mi się zrymowało 😌). Jeśli jesteś posłem, to nie możesz być senatorem i na odwrót. Poza tym nie można łączyć funkcji posła z paręnastoma innymi, np. nie można być wtedy Rzecznikiem Praw Obywatelskich, sędzią, prokuratorem itd.

Teraz przechodzimy do najfajniejszego zapisu Konstytucji RP - art. 104 ust. 1 - Posłowie są przedstawicielami Narodu. Nie wiążą ich instrukcje wyborców. Jakby Naród to nie byli wyborcy (przepraszam za sarkazm, nie mogę się powstrzymać 😈).

Z postanowień ustawy zasadniczej wynika również instytucja o wdzięcznej nazwie: immunitet poselski, co oznacza, że poseł nie może zostać pociągnięty do odpowiedzialności za swoją działalność wchodzącą w zakres sprawowania mandatu poselskiego ani w czasie jego trwania, ani po jego wygaśnięciu (odpowiada ona w takich sytuacjach co do zasady wyłącznie przed Sejmem), nadto od dnia ogłoszenia wyników wyborów do dnia wygaśnięcia mandatu poseł nie może być pociągnięty bez zgody Sejmu do odpowiedzialności karnej. Wszystkie te postanowienia odnoszą się również do senatorów.

Organizacja i działanie Sejmu i Senatu

Siedzą, jedzą, zamęt robią 😆.
Nasza Konstytucja twierdzi jednak, że obradują na posiedzeniach, a pierwsze posiedzenie po wyborach zwołuje Prezydent RP. Co więcej, posiedzenia Sejmu są jawne.

Sejm wybiera ze swego grona Marszałka Sejmu i wicemarszałków, analogicznie w Senacie - Marszałek Senatu. Powołuje się również komisje stałe oraz można nadzwyczajne, czy też komisję śledczą (o, te to są popularne ostatnio 😋 wszyscy jesteśmy śledczymi, wszyscy jesteśmy śledzeni). Szczegółowe postanowienia dotyczące organizacji Sejmu określa jego regulamin.

Wspólnie obradując - Sejm i Senat - to Zgromadzenie Narodowe.

Procedura ustawodawcza - kolejny temat rzeka, kiedyś do niego wrócimy, dziś wiemy, że coś takiego jest, są trzy czytania podczas uchwalania ustaw i co do zasady ustawy Sejm uchwala zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.

Od autorki

Telegraficzny skrót rozdziału IV - misja zakończona. Nie mogę od razu strzelać do Was z ciężkich dział i do niektórych kwestii jeszcze kiedyś powrócimy, bo większość z nich potrzebuje osobnego wątku, by zostać godnie uczczona mym słowem 😏. Czuję jednak, że podstawy podstaw tu są - zawsze można skorzystać przed sprawdzianem z wosu. Poza tym zawsze można skorzystać. Może coś się przyda przy rozwiązywaniu krzyżówek? 😉

Uściski 😚

Post został opracowany na podstawie:
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r.,
Prawo konstytucyjne, B. Banaszak, Warszawa 2010

Fotografowali: Emilia Charemska/Ewa Charemska