Przejdźmy do sedna. Co to jest prawo?

Długo zastanawiałam się od czego zacząć, więc stwierdziłam, że najlepiej zaczyna się od początku 😉

Czym będzie początek? Próbą odpowiedzi na pytanie postawione w tytule: co to jest prawo?

Co prawda, nigdy nie przepadałam za tego typu wprowadzeniami, ale w pewnym momencie swojego życia uświadomiłam sobie, że inaczej nie tyle się nie da, co trudniej jest się zorientować w tym, co ktoś chce nam przekazać, jeśli nie znamy kontekstu. Zajmijmy się więc pojęciem prawa.

Może kiedyś zastanawialiście się co to jest prawo (nie bójmy się zastanawiać!😊), przyznam, że ja wciąż się zastanawiam co to jest za stwór.

Gdybym zapytała moją rodzinę lub przypadkowo spotkaną osobę co to jest prawo, zapewne usłyszałabym odpowiedź, że prawo to ustawy, przepisy, kierunek studiów, utrudnienie w życiu i biznesie, nakazy, zakazy, reguły określonego postępowania, prawo to instrument represji – dzięki niemu można wsadzić kogoś za kratki, pozbawić renty, prawo to uprawnienie, tzn. że mam np. prawo do życia, prywatności. Czy te odpowiedzi są złe? Oczywiście, że nie, to wszystko w pewien sposób definiuje prawo i uświadamia nam jak szerokie jest to pojęcie.

W tym miejscu przytoczę Wam pewną anegdotę krążącą po mojej Alma Mater. Otóż pewien profesor podczas ustnego egzaminu z prawa administracyjnego poprosił studentkę, by stanęła przy oknie i powiedziała mu co widzi. Studentka zaczęła opowiadać o tym, co ujrzały jej oczy: ludzie, budynki itp. Profesor zaś odrzekł, że nie jest to poprawna odpowiedź, gdyż tam za oknem widzi podmioty i przedmioty stosunków administracyjnoprawnych i w konsekwencji studentkę oblał 😉 Czy ta historia jest prawdziwa? W każdej opowiastce można odnaleźć ziarenko prawdy. Tylko do czego dążę przytaczając tę opowieść? Otóż jestem większym hardkorem niż profesor, uważam bowiem, że studentka widziała podmioty i przedmioty stosunków prawnych, co w konsekwencji oznacza, że prawo, nie tylko administracyjne, jest nieustannie obecne w naszym życiu. I chciałabym, żeby każdy z nas gdzieś w czeluściach swej pamięci miał to na uwadze, bo prawo dla ignorantów przewiduje surowe konsekwencje - nieznajomość prawa szkodzi (uwaga paremia łacińska w bonusie: ignorantia iuris nocet) 😉.

Powyższe dywagacje uświadamiają nam, że społeczeństwo ukształtowało pewne mechanizmy, które wytyczają granice dla postępowania ludzi, oddziaływujące na nie w różnych płaszczyznach życia. Mechanizmy te zwane są normami społecznymi, w skład których wchodzą normy moralne, obyczajowe, jak również normy prawne. Te ostatnie związane są oczywiście z prawem, które rozpatrywane jest w dwóch ujęciach:

1. w ujęciu przedmiotowym mądrzy ludzie określają prawo jako zbiór ogólnych, uporządkowanych zasad (norm) zachowania uznanych lub preferowanych przez społeczeństwo, zagrożonych różnymi sankcjami w przypadku ich naruszenia,

2.    natomiast w ujęciu podmiotowym wskazuje się, że jest to zbiór uprawnień przyznawanych jednostce przez obowiązujące akty normatywne, służących zabezpieczeniu jej interesów i dających tej jednostce pewną swobodę działania.

Jak więc widzicie wcześniej przytaczane przeze mnie odpowiedzi na pytanie co to jest prawo dzięki takim definicjom stają się krótkie i rzeczowe 😉

A czy Wy wyczuwacie w swoim życiu powiewy prawa? Czym ono dla Was jest? Czekam na Wasze odpowiedzi.

W następnym poście pozostaniemy jeszcze na chwilę przy pojęciu normy prawnej, prawa, jego gałęziach, a później przejdziemy do prawa konstytucyjnego.

Uściski 😙

Post został opracowany na podstawie:

Wiedza o społeczeństwie. Podręcznik. Część II., Z. Smutek, J. Maleska, B. Surmacz, Gdynia 2010

Fotografowała: Emilia Charemska